Πότε είναι η καταλληλότερη στιγμή να ξεκινήσω ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα; Δεδομένου ότι οι μεταπτυχιακές σπουδές είναι συνυφασμένες με την εξειδίκευση η απάντηση ποτέ δεν μπορεί να είναι κοινή για όλους. Η απόφαση να ξεκινήσει κάποιος ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα μπορεί να αφορά την περαιτέρω γνώση και εξειδίκευση του ίδιου του προπτυχιακού αντικειμένου, την αλλαγή επαγγελματικής πορείας, την πιστοποίηση γνώσεων που ήδη έχουν αποκτηθεί σε επαγγελματικό και πρακτικό επίπεδο ή και ακόμα την συνέχιση σε ακαδημαϊκή πορεία με συναφές αντικείμενο.
Είναι το μεταπτυχιακό μια προκαθορισμένη εκπαιδευτική διαδρομή;
Σε έναν κόσμο όπου η εκπαιδευτική πορεία για τους περισσότερους είναι άτυπα προκαθορισμένη, το μεταπτυχιακό αποτελεί φυσική συνέχεια για τους περισσότερους φοιτητές. Παρότι η υποχρεωτική εκπαίδευση σταματά με την ολοκλήρωση του Γυμνασίου, έχει καθιερωθεί να υπάρχει μια φυσική ροή προς το Λύκειο, μετέπειτα σε προπτυχιακές σπουδές και επόμενο σε μεταπτυχιακές. Το νήμα της εκπαιδευτικής πορείας φαίνεται προσδιορισμένο και ασφαλές για τους περισσότερους νέους και νέες καθώς ο μεγάλος ανταγωνισμός στην αγορά εργασίας απαιτεί περισσότερη εξειδίκευση. Και αυτός ο ανταγωνισμός για τα πρώτα βήματα στην εργασίας έως και την ανάγκη για καλοπληρωμένες θέσεις με κύρος οδηγεί μαζικά τους νέους στην απόφαση να προχωρήσουν σε μεταπτυχιακές σπουδές. Δεν είναι μόνο η επιθυμία των νέων ή η ανάγκη για την επίτευξη ενός καλύτερου εργασιακού μέλλοντος. Η ανάγκη αυτή έρχεται από τις ίδιες τις θέσεις και τις αγγελίες εργασίας που συμβάλλουν στην μείωση θέσεων εργασίας για άτομα χωρίς εξειδίκευση, ήτοι μεταπτυχιακές σπουδές. Η αλήθεια, είναι κάπου στην μέση για ακόμα μια φορά. Η ανάγκη που πλανάται στην σύγχρονη αγορά εργασίας περί ικανών εργαζομένων με μεταπτυχιακή εξειδίκευση καταπατά την ανάγκη για σωστή και συνετή επιλογή βάση ενδιαφερόντων και επιθυμιών. Παραμελούνται τις περισσότερες φορές οι δεξιότητες και χτίζεται μια εργασιακή πραγματικότητα σε τίτλους.
Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι η επιλογή συνέχειας σε ένα μεταπτυχιακό πρέπει να είναι προϊόν σκέψης, κλίσεων και συνολικής εικόνας για το τι θέλουμε να επιτύχουμε και τι πραγματικά μας αρέσει – ενδιαφέροντα, αξίες, επιθυμητό περιβάλλον εργασίας. Κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να απαντήσει για την καταλληλόλητα της στιγμής εάν δεν έχει κάνει μια σημαντική ενδοσκόπηση για τους μελλοντικούς στόχους και την ως τώρα εργασιακή ή και εκπαιδευτική του πορεία.
Η κατάλληλη στιγμή είναι όταν:
-
Όταν έχεις ξεκαθαρίσει τους στόχους σου
Το μεταπτυχιακό είναι επένδυση χρόνου, κόπου και φυσικά χρημάτων. Αν δεν ξέρεις τι θέλεις να πετύχεις (π.χ., καριέρα σε ένα συγκεκριμένο πεδίο, διεπιστημονική εξειδίκευση, ακαδημαϊκή πορεία), μπορεί να μην έχει την επιθυμητή απόδοση ή απλά να καταλάβεις λίγο πιο αργά ότι δεν είανι η κατάλληλη στιγμή. Κάνε μια βαθιά ενδοσκόπηση, δες τα πραγματικά σου ενδιαφέροντα και άρχισε να ξετυλίγεις την βεντάλια των επιλογών σου.
-
Αμέσως μετά το προπτυχιακό σου
Η απόφαση να ξεκινήσεις μεταπτυχιακό αμέσως μετά την αποφοίτησή σου έχει τόσο πλεονεκτήματα όσο και μειονεκτήματα. Αρχικά, οι γνώσεις αλλά και η εμπειρία σε ένα ακαδημαϊκό εκπαιδευτικό περιβάλλον είναι πιο φρέσκες και η προσαρμογή θα είναι πιο εύκολη. Η συνεχής ροή σπουδών μπορεί να βοηθήσει σε ακαδημαϊκή ή ερευνητική καριέρα πιο γρήγορα. Κρατάς την επιθυμητή δικτύωση και αποφοιτάς όντας ολοκληρωμένος επιστήμονας. Από την άλλη πλευρά, μπορεί να μην έχεις ξεκαθαρίσει πλήρως τι θέλεις να κάνεις επαγγελματικά ή να μην έχεις προλάβει να δεις εκ των έσω την εργασιακή πραγματικότητα. Ο χρόνος λήψης απόφασης είναι μειωμένος και αυτό μπορεί να σου στερήσει τόσο την έρευνα των επιλογών σου στο αντικείμενο και στα διαθέσιμα πανεπιστήμια όσο και στην επιλογή του ίδιου του αντικειμένου.
-
Μετά από 1–3 χρόνια εργασιακής εμπειρίας
Πλέον θα έχεις μια σημαντική πρακτική εμπειρία και θα καταλαβαίνεις καλύτερα τι θέλεις ή χρειάζεσαι για την καριέρα σου. Μπορεί να εκτιμήσεις πιο σωστά την αξία του μεταπτυχιακού σε σχέση με την αγορά εργασίας.
-
Όταν είσαι έτοιμος/η να επενδύσεις
- Ένα μεταπτυχιακό απαιτεί:
- Χρόνο (σπουδές, εργασίες, projects)
- Χρήματα (δίδακτρα, βιβλία, έξοδα)
- Ψυχική ενέργεια (δυσκολία και πίεση)
Αν δεν είσαι έτοιμος/η να αφιερώσεις αυτά, η εμπειρία μπορεί να είναι απογοητευτική.
-
Όταν θέλεις να αλλάξεις πεδίο γνώσεων
Μεταπτυχιακό μπορεί να λειτουργήσει σαν “γέφυρα” σε νέο επαγγελματικό ή επιστημονικό τομέα. Είτε είσαι χρόνια στην αγορά εργασίας είτε νέος απόφοιτος η ορθή επιλογή μεταπτυχιακής εξειδίκευσης μπορεί να αποτελέσει εργαλείο επαγγελματικής στροφής.
-
Όταν θέλεις να πιστοποιήσεις υπάρχουσες γνώσεις
Αν έχεις ήδη εμπειρία ή αυτοδίδακτη γνώση, το μεταπτυχιακό μπορεί να λειτουργήσει ως επίσημη αναγνώριση ή “σφράγισμα” αυτής της γνώσης.
Μην κάνεις και εσύ ένα μεταπτυχιακό επειδή έτσι κάνουν όλοι!
Λίγες – αλλά σημαντικές πληροφορίες που πρέπει να ξέρεις για το μεταπτυχιακό
Το μεταπτυχιακό βρίσκεται στο επίπεδο 7 της εκπαιδευτικής διαβάθμισης του ΕΟΠΠΕΠ (τύποι προσόντων), ενώ το προπτυχιακό βρίσκεται στο επίπεδο 6 και το διδακτορικό στο επίπεδο 8. Γενικά, για να ξεκινήσει κάποιος μεταπτυχιακές σπουδές, απαιτείται να έχει ολοκληρώσει προπτυχιακό πρόγραμμα. Κατ’ εξαίρεση, ορισμένα πανεπιστήμια στο εξωτερικό δέχονται αποφοίτους ΣΑΕΚ, δηλαδή επιπέδου 5, ανάλογα με το εκάστοτε ΦΕΚ του πανεπιστημίου και τις ανακοινώσεις για αιτήσεις μεταπτυχιακών.
Όλα τα μεταπτυχιακά πρέπει να πληρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές όσον αφορά τις πιστωτικές μονάδες (ECTS), ώστε να διασφαλίζεται η ποιότητα και η αναγνωρισιμότητά τους. Για πλήρη εικόνα σχετικά με τις απαιτήσεις σε ECTS διάβασε το αναλυτικό μας άρθρο για μια πλήρη ενημέρωση.
Οι μεταπτυχιακές σπουδές μπορούν να γίνουν είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, αρκεί το πτυχίο του ενδιαφερόμενου να γίνεται δεκτό. Υπάρχουν τομείς που δέχονται φοιτητές από διαφορετικά προπτυχιακά πεδία, προσφέροντας ευκαιρίες για αλλαγή κατεύθυνσης ή διεύρυνση γνώσεων. Επιπλέον, κάποιοι μεταπτυχιακοί κύκλοι είναι δωρεάν, είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, και σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να δοθεί υποτροφία ή απαλλαγή διδάκτρων λόγω αριστείας ή κοινωνικοοικονομικών λόγων.
Τέλος, για να υποβληθεί μια αίτηση, απαιτείται ένα καλά δομημένο βιογραφικό σημείωμα, προσαρμοσμένο στη συγκεκριμένη περίπτωση, ενώ σε πολλές περιπτώσεις ζητείται και επιστολή ενδιαφέροντος.
